Wenn am Abe ds Tageswärch isch fertig gsi u d Sunne sich em Jura zue gneigt het, de si d Lüt uf em Land gärn vor em Huus oder bi der Dorflinde zämeghocket u hei allergattigs brichtet: was si nöis vernoh hei, was uf der wyte Wält isch passiert. Aber o mängs Müschterli us alte Gschichte- u Erläbnistruckli. Vor meh als 100 Jahr, wo weder Färnseh no Handy oder Computer de Mönsche der Chopf hei sturm gmacht, hei üser Urgrosseltere bim singe, musige u dorfe vil Churzwyl u mängi heiteri Stung erläbt. O mi Urgrossmueter, d Marie Fankhuser het das scho als Ching u speter als Mueter no präzys so erläbt u gärn erzellt, wie das albe isch gange. Si isch anno 1881 bim Fankhus im Trueb gebore u het o dert die erschte Jahr vo ihrer Chinderzyt erläbt. Das isch die Zyt gsi, wo si vo de eigete Eltere u Verwandte mängs Gschichtli het vernoh u im Gedächtnis het bhalte. Wo si du no als Ching vom Trueb furt het müesse, zerscht i d Wynigebärge u vo dert i ds Wasseramt, si die Erinnerige mit uf e Wäg. U no mängs Jahr speter het d Marie immer wider gärn öppis us em alte Gschichtetruckli füregchramet u läbhaft erzellt. Eim vo de Grossching, mire Mueter, het d Marie gärn am Abe nöis brichtet u bim verzelle si alti Erläbnis us der Trueber- u Wynigerzyt wider läbig word. Wenn Marie so het brichtet, de isch d Zyt vergange, als ob e ganzi Stung i eim Ougeblick verbi isch. De chline Zuehörer isch es gsi, als ob d Zeiger a der Stubeuhr Flügel hätte und e stife Wind drifahrt. Der Marie isch halt die wärtvolli Gab gschäicht gsi, Gschichte so z’erzelle, dass me meint, me sig nid nume derbi, sondern grad zmitz drin!
Eino vo dene Gschichte het Marie bsungers gärn erzellt, wil das äbe me sig als nume es Gschichtli, wie si sälber versicheret het. Das, was sich da im Jahr 1889 uf em Pächterhof bi Wynige zuetreit het, das heig si als achtjährigs Meitschi sälber erläbt! I däm Jahr isch d Familie vo der Marie vom Fankhus furtzoge, wil der Vater dert e kei Arbeit meh get gfunge. Uf der Suechi nach eme Heimet si Fankhusers z Wynige fündig worde u hei oberhalb vom Dorf es Purehus i Lähe übercho. Mit allem Hab u Guet isch d Familie furt vom Ämmital, em Oberaargau zue u het nach ere mehrstündige Fahrt mit em Fuehrwärch das Heimet erreicht. Der Bsitzer vom Hof, e alte Puur, het scho gwartet u die grossi Familie begrüesst. Chum abgsässe isch der erscht Rundgang dür Hus u Hof, dür Stall u Schopf gmacht worde. Das isch itz also der Platz, wo mir blibe, hei o d Fankhuser Ching zu sich sälber gseit u mit grosse Ouge all das Unbekannte u Unvertroute gschouet. Der Marie isch es im erschte Momänt i all däm Nöie inne nid ganz wohl gsi, aber denn het si sich a das erinneret, wo der Vater uf em Wäg gseit het: e Aafang isch nie liecht! Aber wenn Fride isch unger de Mönsche, de cha eim jedes Plätzli uf dere Wält lieb wärde.
Wo me du bim erschte Gang dür ds Huus i hinger Teil vom Gade isch cho, blibt der Puur plötzlich stah u macht e Türe uf. E chlini, lääri Chammere, ganz ohni Fäischter het sich hingedra verborge. Ds Gsicht vom Puur isch im nächschte Momänt ärnscht worde und er het em Lähema aagha, ja nie öppis i dere Chammere abztelle, sigs o nume es Schämeli oder es Stuehlbei. E Geischt wo e kei Fride cha finge, geit da Nacht für Nacht i und us, het der alt Ma gwarnt u isch druf ohni öppis wyters z’säge d’Loubestäge ab.
Im erschte Momänt isch es ob däm Bricht der Familie Fankhuser uheimelig worde u d Eltere hei versicheret, die armi Seel mües ihre Wille ha, so blib die Chammere halt läär. Aber wo es paar Tag speter d Familie het aagfange, sich im Huus izrichte u jedes Ding si rächt Platz het gfunge gha, isch ds Gspräch halt doch wider uf die Gschpänschterchammere cho. U das isch verständlich, so e Platz wo alles cha dännegrumt wärde, wo im Momänt grad niene brucht wird, chunt ere grosse Familie chummlig. Wo du ei Abe Fankhusers bim Znachtässe si ghocket, isch die Gschicht mit der eigelige Chammere wider verhandlet worde. Villecht isch dä Bricht vom Pachtherr ja gar nid wahr, het der Vater gmeint: Geischtergschichte git es fürah mängi im alte Bärnbiet!
So si Vater u Mueter rätig worde, a däm Aabe öppis uszprobiere: es Spinnredli, wo grad niene het chönne brucht wärde, isch zmitz i d Chammere gstellt worde. Der Vater het d Türe verriglet u der Schlüssel i Hosesack gsteckt. Vor em Huus het es scho vernachtet und e Rung speter isch ds letzte Stubeliechtli glöscht worde, Fankhusers hei sich zur Rueh gleit. De einte isch es aber im Bett bi der Sach nid ganz ghür gsi. Mit Geischter darf me kei Muetwille tribe, hei si däicht und sich im Gliger hin u här dräiht, wil der Schlaf sich Zyt glah het! Die angere hei sich, wie alli müed vom Tageswärch, nume no gseit me mües alti Spukgschichte la Spukgschichte si u der Schlaf het ei Chehr si gheimnisvolli Troumdechi über ihrem Bett usbreitet.
So isch es ganz feischter worde u still blibe im Huus bis wyt über d Mitternacht use, nume ds nächtliche Liede vo de Grille isch z’ghöre gsi. Aber denn isch es i dere stille u milde Nacht vo eire Sekunde uf die angeri losgange, grad so, als ob e Kanunechrugle abgschosse worde wär: us der spuckige Chammere mit em Spinnredli het es afa lärme u poltere, so lut, dass Fankhusers ufgschreckt si im Bett u hei müesse d Häng vor d’Ohre ha! Lüter isch der unghüürig Lärm i dere fridliche Nacht worde, es het kracht u tonachset. Grad so, wie wenn e Aschutz vor Ämme ds Tal ab fahrt u am schwarze Gwitterhimmel der Donner rollt. Der Puurefamilie isch es chalt der Rügge ab gloffe, i der Stube si alli zämecho u hei gspürt, wie ds ganze Huus vom Lärm zitteret. Niemer het sich trout, i d Chammere ga z’luege, was passiert. U niemer het speter chönne säge, wie lang dass es i dere Nacht donneret u glärmet het.
Aber grad so schnäll, wie das unghüre Lärme isch losgange, isch es o wider verschwunde. Uf einisch isch es ganz still worde im Huus. Die letschti Stung vor em erschte Tagesliecht isch aabroche u scho gli si die erschte Tier um ds Huus und im Stall z ghöre gsi. Fankhusers aber si no ganz verstört i der Stube ghocket. Niemer het chönne schlafe u nume ei Gedanke het alli fescht im Griff gha, e Griff chalt wie Isch, so dass es se tschuderet het! Es isch du wider Vater gsi, wo gesit het, er mües itz doch ga luege, wie das e Sach isch i der Chammere. Es isch e heitere Tag gsi u d Morgesunne het fründlech dür d Gadefäischter gschine. Das het die ganzi Lähefamilie nach der Angscht in der Nacht mit nöiem Muet erfüllt u zäme isch me ga luege, was passiert isch i der Geischterschlag.
Der Vater drückt uf e alt Türgriff u d Türe geit uf, so dass ds Tagesliecht d Chammere mit Heiterei erfüllt. Ds Liecht het grad u das gschune, wo am letschte Abe no es Spinnredli isch gsi. I Hudel u Fätze isch das Redli verschlage gsi u alli Holzbitze si im ganze Zimmer verteilt desume gläge. Mi hät chönne meine, öpper heig ir ergschte Töibi inne das Spinnrad mit em Bieli oder mit eme Hammer so lang verschlage u vertrümmeret, bis nume no chlini Bitze si übrige blibe. U denn, wil d Wuet no gar nüt isch abklunge, die Bruchstück ir Chammere desume bängglet u gschlängget het. Vo da isch also dä Lärm cho. Fankhusers si da gstange, hei enang aagluegt u hei no nid rächt chönne fasse, was da passiert isch. Isch es doch e Geischt gsi, so wies der alt Puur het gseit u dervo het gwarnt gha? Oder het öpper der Familie e böse Streich gspilt? Die Junge hei es ja o hie uf de Wynige Bärge im Bruch, während der Nacht öppis azstelle, het der Vater gmeint. D Mueter het das Erläbte vil ärnschter gno u het gmeint, da müesse d Kapuziner häre.
So isch es de o gmacht worde. Es paar Tag druf si zwe Kapuziner vo Soledurn här der Bärg uf cho u hei ds ganzue Huus igsägnet u mit Weihrouch greiniget. Vo denn a isch es still blibe uf däm Heimet. Fankhusers hei nie meh öppis uheimeligs erläbt, sogar denn nid, wo si die Chammere doch no als Abstellrum brucht hei. Das also isch d Gschicht vom Spinnredli, so wie se d Marie erzellt het.
